Bugün elimizde bulunan bu tercümelerin yanında, son dönemlerde Arapça yazılıp Türkçeye kazandırılan birçok eser de kütüphanelerimizde mevcuttur. Bunların dışında Rabbimize sonsuz hamdler olsun ki, Türkçe kaleme alınan birçok telif esere de şuan sahibiz. İlk Türkçe eserin Siyer-i Nebî ismi ile Erzurumlu Mustafa Darir Efendi’ye ait olduğu söylenir. Hicri 790, Miladi 1388 yılında Mısır’da kaleme alınan bu eser, Mustafa Darir Efendi’nin genel düşüncesine uygun olarak edebi, şiirsel ve tasavvufi izler taşır. Doğuştan gözleri görmediği için, birçok kitabı birilerine okutup öyle ilim tahsil etmiştir. Zaten Mustafa Efendi’ye “Darir” lakabını kazandıranda bu yönü olmuştur. Bu kıymetli âlimimiz yazdığı eserle yıllarca Osmanlı kütüphanelerine hizmet etmiş ve kendinden sonraki dönemlerde yazılacak birçok esere de rehberlik etmiştir.
Mustafa Darir Efendi’den sonrada bu toprakların yetiştirdiği birçok âlimin, Efendimiz’in hayatına dair kaleme aldıkları birbirinden kıymetli eserlerin olduğunu biliyoruz. Bu eserlere dair tanıtıcı bazı bilgileri sizlerle paylaşmak isterdik, ama buna yerimiz imkân vermiyor; bunun için birkaç temel hususa değinerek, son dönemlerde kaleme alınan bazı tercüme ve telif kitaplardan oluşturduğumuz, Türkçe siyer kaynaklarına dair listemizi sizlerle paylaşacağız.
Siyer kitaplarımızın genel bir eksikliği anlatılan olayların bir bütün olarak ele alınamaması, bazı olaylar öne çıkarılırken bazı önemli noktaların ihmal edilmesi olduğunu söylemiştik. İşte bu genel eksikliği gidermenin yolu siyeri tek bir kitaptan ve tek başına okuma yerine, birkaç arkadaş ile beraber çeşitli kaynakları bir arada beraberce okumaktır. Buna imkânı olanların böyle yapmaları kendilerine siyer konusunda çok güzel kazanımlar sağlayacağı muhakkaktır. Buna imkânı olamayanlar ve ille de tek başına okumayı tercih edenler ise işin başında neyi öğrenmek istediklerini iyice tespit edip, ona göre okuyacakları kitabı belirlemelidirler. Eğer öğrenmek istedikleri nokta siyerin sadece tarihi yönü ise okuyacakları kitap farklı, eğer siyerin felsefesi ise daha farklı, eğer Efendimiz’in muhteşem ahlakı ise daha da farklı olacaktır. Bunun için âcizane ben muhatabı tanımadan tavsiye edilecek kitapları, hastayı muayene etmeden ilaç tavsiye edenlere benzetirim.
Bu ön bilgiler ışığında ister tercüme olsun, isterse telif olsun bugün elimizin altında bulunan siyer kitaplarımızdan oluşturduğumuz liste şöyledir.
1. Martin Lings/ Ebubekir Siraceddin, Hz. Muhammed’in Hayatı
2. Abdurrahman Zapsu, Büyük İslam Tarihi, Hz. Muhammed Dönemi
3. Mevlânâ ŞiblîNumânî, Son Peygamber Hz. Muhammed
4. Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi
5. Ebu’l Âlâ el-Mevdûdi, Tevhid Mücadelesi ve Hz. Muhammed’in Hayatı (Mekke)
6. Ramazan el-Bûtî, Fıkhu’s-Sîre
7. Celaleddin Vatandaş, Hz. Muhammed’in Hayatı ve İslam Daveti
8. Münir Muhammed Gadban, Nebevi Hareket Metodu
9. İzzet Derveze, Kur’an’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı
10. Muhammed Ebu Zehra, Son Peygamber Hz. Muhammed
11. Ahmed Nedvi ve Said Sahib Ensari, Asr-ı Saadet
12. Heyet, Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadet’te İslam
13. M. Asım Köksal, Hz. Muhammed ve İslamiyet
Elbette şuan elimizde var olan Türkçe siyer kitapları bunlarla sınırlı değildir. Bunların dışında da birbirinden kıymetli birçok eserin olduğunu biliyoruz. Ama biz genel bir liste olsun diye bu 13 kitabı sizlerle paylaşmayı uygun gördük.
Burada iki temel noktaya dikkatlerinizi çekip, bu konuda yazdığımız yazıları nihayete erdirelim. Bunlardan:
İlki: Eğer ilk kez bir siyer kitabı okuyacaksanız ilk 5 kitaptan birini seçip, okuyabilirsiniz.
İkincisi: Kitapların hiçbiri mutlak doğrudur anlamına gelmez. Allah’ın kitabının dışındaki tüm kitaplar netice itibari ile bir beşerin elinden çıkmıştır. Beşerin ise hakikatin ne kadarına vakıf olduğu bellidir. Dolayısı ile hiçbir kitap mutlak doğru olarak okunmayacağı gibi, hiçbir kitapta mutlak yanlış olarak okunmamalıdır.